همه چیز درباره قهوه لیبریا
راهنمای کامل قهوه لیبریا: انواع دانه ها، مناطق قهوه خیز، انواع طعم ها
همانطور که از نام آن پیداست، دانه های قهوه لیبریکا در سواحل غربی آفریقا در جمهوری لیبریا کشت می شوند، که یکی از کمیاب ترین و منحصر به فرد ترین دانه های قهوه در جهان است. قهوه لیبریکا که عمدتاً تحت الشعاع دانه های عربیکا و روبوستا قرار دارد، تنها دو درصد از دانه های مصرف شده در سراسر جهان را تشکیل می دهد. قهوه لیبریکا با آب و هوای گرم و استوایی، و بیشتر گیاهان میوه‌زا در بخش غربی کشور، در سواحل اقیانوس اطلس رشد می‌کنند.
با چنین مقادیر حداقلی، جای تعجب نیست که دانه لیبریکا به انقراض نزدیک باشد. بسیاری از علاقه مندان به قهوه مشتاق امتحان کردن آن هستند، اما تعداد کمی از آنها با تاریخچه طولانی این گیاه آشنا هستند. در این مقاله تاریخچه این گیاه و همچنین جزئیاتی در مورد عطر و طعم این قهوه در خطر انقراض را ارائه می دهیم.
کشور لیبریا
لیبِریا با نام رسمی جمهوری لیبریا، کشوری در غرب آفریقا و شمال خلیج گینه است که پایتخت آن مانروویا می‌باشد. این کشور از شمال با سیرالئون، از شمال شرق با گینه و از شرق با ساحل عاج همسایه است و از غرب به اقیانوس اطلس پیوند می‌خورد. کشور لیبریا در سال ۱۸۴۷ میلادی توسط بردگان آزادشده‌ای که از آمریکا به قارهٔ آفریقا بازگشته بودند بنیاد شده و یکی از کهن‌ترین جمهوری‌های قارهٔ آفریقا است. این کشور از دههٔ ۱۹۹۰ به دلیل جنگ‌های طولانی داخلی و نیز نقشی که در جنگ سیرالئون داشت، کشوری شناخته شده است و دارای حدود ۵٬۰۵۸٬۰۰۰ نفر جمعیت است. زبان رسمی این کشور انگلیسی است که به همراه ۲۹ زبان محلی دیگر در این کشور به کار می‌رود. ادیان مسیحیت، اسلام و برخی عقاید دیگر در این منطقه رواج دارد. میانگین عمر مردان ۴۱ سال و زنان ۴۲ است. واحد پول این کشور دلار لیبریا می‌باشد. الماس، آهن، کائوچو، قهوه و کاکائو از محصولات صادراتی این کشور است.
تاریخچه قهوه لیبریکا
قهوه لیبریکا کمتر از 1.5 درصد از قهوه تجاری تولید شده را تشکیل می دهد. اولین بار در فیلیپین به صورت تجاری کشت شد، پس از آن در دهه 1740 توسط راهبان اسپانیایی به شهر لیپا آورده شد. قهوه liberica گونه اصلی قهوه بود که در طول دوره استعمار در جزایر رشد می کرد و به کشورهای غربی صادر می شدند، جایی که قیمت آنها تا پنج برابر قیمت سایر دانه ها و یا گونه های قهوه بود. در طول همه گیری جهانی زنگ قهوه در اواخر قرن نوزدهم، مزارع قهوه liberica در فیلیپین بیشتر از مزارع عربیکا و روبوستا زنده ماندند. اما آنها نیز در نهایت تسلیم این بیماری شدند که منجر به فروپاشی صنعت قهوه در جزایر شد. قهوه liberica در محلی به عنوان kapeng barako (به اسپانیایی: café verraco) شناخته می شود. هنوز هم در فیلیپین به شدت مورد توجه است و به طور گسترده رشد می کند، اگرچه تا حد زیادی برای بازار محلی عرضه می شود. امروزه، باتانگاس و استان مجاور کاویت، تولیدکنندگان اصلی گونه فیلیپینی لیبریکا هستند.
در پایان قرن نوزدهم، قهوه liberica به اندونزی نیز برده شد تا جایگزین درختان عربیکا شود که در اثر بیماری زنگ قهوه از بین رفته بودند. امروزه هنوز در بخش‌هایی از جاوه مرکزی و شرقی و کالیمانتان غربی یافت می‌شود. لیبریکا در مالزی نیز کشت می شود. به طور کلی به دلیل مهاجرت جاوه ها به مالزی در قرن نوزدهم در نوار قهوه مالزی در ساحل غربی جوهور رشد می کند، و یک گونه کمیاب و بی نظیر لیبریکا را می توان در منطقه ای منزوی از جنگل های آمازون در گویان یافت.
دانه های قهوه لیبریکا بسیار بزرگتر از دانه های محبوب عربیکا و روبوستا هستند. با توجه به نادر بودن و عرضه محدود آن در سطح جهانی، هزینه دانه لیبریکا معمولی در سطح بالاتری قرار دارد و دانه لیبریکا ممتاز دارای برچسب قیمت بالاتری است. غلظت کافئین دانه های لیبریکا با 1.23 گرم در 100 گرم کمترین میزان کافئین در بین سه رقم قهوه است که در آن عربیکا 1.61 گرم در 100 گرم و روبوستا 2.26 گرم در 100 گرم است.
زنگ زدگی قهوه
زنگ قهوه که به عنوان زنگ برگ قهوه نیز شناخته می شود، قارچی به نام Hemileia vastatrix است که می تواند کل محصول قهوه را در مدت زمان کمی از بین ببرد. در اوایل دهه 1890، بسیاری از محصولات قهوه در جهان به دلیل این قارچ از بین رفته بودند. پوسیدگی قهوه روی برگ های گیاه شروع می شود و به صورت یک ماده پودری قهوه ای رنگ که شبیه زنگ فلز است ظاهر می شود. این قارچ به سرعت مناطقی از پوشش گیاهی را می بلعد و فاجعه به بار می آورد. با این حال، کشاورزان و بازرگانان متوجه شدند که دانه لیبریکا از بین نرفته است. آنها شروع به برنامه ریزی برای بازسازی محصولات قهوه خود کردند. برای کمک به جلوگیری از شکست کامل تجارت قهوه، قهوه لیبریکا به نقاط مختلف جهان فرستاده شد به این امید که بتواند دوباره کشت شود.
کشت قهوه لیبریا در کشورهای فیلیپین، مالزی و اندونزی
با توجه به توضیحات بالا قهوه لیبریا به فیلیپین، مالزی و اندونزی راه یافت. اما بیشتر در فیلیپین درخشید. در طول کشت مجدد، فیلیپین یک استان ایالات متحده بود که از تجارت قهوه سود می برد که بعد از مدت کوتاهی پس از جنگ جهانی دوم از ایالات متحده استقلال یافت. برای جلوگیری از انحصار تجارت قهوه در کشورهای کوچکتر، ایالات متحده محدودیت‌های صادراتی شدیدی را اعمال کرد و عملاً گسترش قهوه لیبریکا را متوقف کرد. در نتیجه، مالزی به یکی از بزرگترین صادرکنندگان قهوه در جهان تبدیل شد و همچنان بزرگترین تولید کننده دانه لیبریکا است و پس از آن فیلیپین، اندونزی و لیبریا قرار دارند.
ویژگی قهوه لیبریکا
قهوه لیبریکا به دلیل تاریخچه خود منحصر به فرد است، اما همچنین ویژگی های منحصر به فردی در مقایسه با قهوه های رایج نیز دارد. اول اینکه گیاه لیبریکا بسیار بزرگتر و بلندتر از گیاه عربیکا و روبوستا است. این گیاه با ارتفاع 20 متری یکی از مرتفع ترین گیاهان قهوه در جهان است. نه تنها خود گیاه بزرگ است، بلکه گیلاس آن نیز به همان اندازه بزرگ است. آنها همچنین از نظر ظاهری متمایز هستند، عربیکا و روبوستا دانه های کوچکتری دارند، دانه های لیبریکا تقریباً دو برابر اندازه و شکل نامتقارن دارند.
رشد قهوه در لیبریا پس از جنگ داخلی
پس از کشت مجدد گیاه همنام خود، لیبریا به کشت دانه های قهوه روبوستا و لیبریکا ادامه داد. اما دیگر یکی از صادرات اصلی نبود، و بیشتر بومی مصرف می شد. متأسفانه، اواخر سال 1980 ناآرامی های مدنی در لیبریا به وجود آمد. و در سال 1989، یک کودتا به رهبری ارتش اولین جنگ داخلی، جنگ داخلی دیگری را آغاز کرد که باعث کشته شدن صدها هزار نفر شد. در حالی که دومین ناآرامی مدنی در حال ادامه یافتن بود، محصول لیبریا تا زمانی که صلح در سال 2003 برقرار شد، قدرت دوباره به دست نیاورد. بیشتر مزارع قهوه مورد غفلت قرار گرفته بودند و پوشش گیاهی بیرونی آنها را فرا گرفته بود. نه تنها این، بلکه کشاورزان نیز به سمت محصولات پرسودتر جذب شدند. مانند گیاهان کاکائو . مسائل دیگری مثل مسائل زیرساختی و احتیاط برای سرمایه گذاری در فن آوری های کاشت و فرآیند آن نیز تاثیر خود را گذاشتند. لیبریا هرگز خود را به عنوان پیشرو در رشد دانه لیبریکا به دست نیاورده است. در عوض، کشاورزان به کارهای سودآورتر روی آوردند یا با دانه روبوستا که بیشتر مورد توجه بود، ادامه دادند.
مناطق قهوه خیز لیبریا
لیبریا هنوز هم پیشرو در تولید قهوه است، اما عمدتاً در دسته دانه های روبوستا قرار دارد. و قهوه لیبریکا که در این منطقه تولید می شود برای مصرف بومی لیبریا است زیرا هنوز یک نوشیدنی محلی محبوب است.
و اما همانطور که گفته شد، فیلیپین و مالزی در کشت این قهوه پیشرفت کردند.
طعم قهوه لیبریا
تصور می شود قهوه لیبریکا یکی از منحصر به فردترین و جذاب ترین طعم های موجود را دارد. طعمی غنی و چوبی دارد. نت های پیچیده آن، چوبی، دودی و در عین حال شیرین هستند. با کمال تعجب، اکثر کارشناسان بر این باورند که بیشتر طعم آن در افتر تست است. به دلیل شیرینی دودی آن، شدت طعم آن اغلب با تنباکوی مایع مقایسه می شود. بسیاری از کشاورزان فیلیپینی از آن به عنوان "Kape Barako" یاد می کنند که تقریباً به "قهوه مردانه" ترجمه می شود.
دانه لیبریکا تلخی کمتری نسبت به دو نوع همتای خود دارد. لیبریکا همچنین کافئین کمتری دارد. قهوه لیبریکا با 1.23 گرم کافئین در هر 100 گرم دانه، از نظر محتوای کافئین به چای نزدیکتر است.
رایحه این قهوه در تضاد با طعم آن است. به جای پررنگ و خاکی بودن، که انتظار دارید، رایحه گلی ملایمی دارد. برخی از علاقه مندان حتی آن را به عنوان یک نت میوه ای توصیف می کنند.
هنگامی که شروع به دم کردن می کنید، لیبریکا عطر و بوی ظریف شکلاتی می دهد. اینجاست که به آرامی شروع به تشخیص نت های آجیلی و نت های چوبی و عمیق می کنید که در طعم تکرار می شوند. همه عطرها ها با هم ترکیب می شوند و یک فنجان قهوه بسیار منحصر به فرد را ارائه می دهند، و اما بسیاری احساس می کنند که این یک طعم اکتسابی است.
جمع بندی
دانه های قهوه لیبریکا برای رشد به ارتفاعات، دما و رطوبت خاصی نیاز دارند. با تغییرات آب و هوایی و جنگل زدایی مداوم، مناطقی که در آن برداشت می شود به شدت کاهش یافته است. اما همانطور که گفته شد، هر چهار کشور به تولید قهوه لیبریکا ادامه می دهند، ولی در مقیاس کوچکتر. و این مسئله که بیشتر محصول برای مصرف بومی نگهداری می شود دانه های لیبریکا را از خطر انقراض دور نگه می دارد، و در عین حال آنها را کمیاب نگه می دارد.
مطالب مرتبط:
