راهنمای کامل خرید قهوه تانزانیا: انواع دانه ها، مناطق قهوه خیز، انواع طعم‌ها

تانزانیا پس از اتیوپی، اوگاندا و ساحل عاج، چهارمین تولیدکننده بزرگ قهوه در آفریقا است. با وجود این، صنعت قهوه محلی در سال‌های اخیر با چالش‌هایی مواجه بوده است که بازدهی آن از اوج خود در اواخر دهه 1990 کاهش یافته است. علیرغم این روند نزولی، قهوه همچنان محرک اصلی اقتصاد تانزانیا است و بزرگترین محصول صادراتی این کشور است.

قهوه Peaberry نوع کمیاب از دانه های قهوه است که برخی ادعا می کنند از قهوه معمولی خوشمزه تر است و کشورهای دیگر در تلاش برای داشتن بهترین قهوه پیبری در جهان هستند. یکی از بزرگترین رهبران آن، تانزانیا، در فهرست تولیدکنندگان قهوه Peaberry قرار دارد. قهوه Peaberry تانزانیا تقاضای زیادی دارد و دلیلش این است که طعم متمایزی دارد که فقط از دانه‌های قهوه آنها می‌آید.

کشور تانزانیا

تانزانیا به صورت رسمی جمهوری متحد تانزانیا ، کشوری است در خاور آفریقا که از شمال خاوری و خاور با کنیا و از شمال و شمال باختری با اوگاندا، از شمال باختری با رواندا و بوروندی و از باختر با جمهوری دمکراتیک کنگو و زامبیا و از جنوب با مالاوی و از جنوب و جنوب باختری با موزامبیک همسایه است و از سوی خاور به اقیانوس هند محدود می‌شود. جمعیت این کشور حدود 59٬734٬000 نفر است.

در سال 1996 پایتخت رسمی تانزانیا از شهر ساحلی و بزرگ دارالسلام به شهر دودوما منتقل شد. با این حال دارالسلام هنوز پایتخت تجاری و مقر بسیاری از نهادهای حکومتی کشور است و بندری مهم برای تانزانیا و همسایگان محصور در خشکی اوست. از شهرهای مهم دیگر آن می‌توان به آروشا، امبیا، موانزا، موروگور و زنگبار اشاره کرد.

تاریخچه قهوه تانزانیا

قهوه از رئونیون، جزیره ای فرانسوی در سواحل شرقی آفریقا که قبلاً بوربون نامیده می شد، به تانزانیا وارد شد. اگرچه در اوایل قرن شانزدهم وارد شد، اما تا زمانی که مبلغان آلمانی حدود 200 سال بعد به آنجا آمدند، توجه زیادی در منطقه به آن جلب نشد.

از قرن نوزدهم، قهوه یکی از مهمترین صادرات این کشور بوده است. این تنها 0.7 درصد از تجارت جهانی قهوه را تشکیل می دهد، اما بزرگترین محصول صادراتی در تانزانیا است و اخیراً توسط سایر صنایع مانند گردشگری و معدن پیشی گرفته است. تخمین زده می‌شود که بیش از 320000 خانوار کشاورز خرده‌مالک مسئول 95 درصد تولید قهوه در کشور را دارند. این خانواده ها هر کدام به طور متوسط 0.5 تا 1.0 هکتار وسعت دارند و 5 درصد باقیمانده از کل قهوه تولید شده توسط حدود 110 شهرک است. تخمین زده می شود که دو میلیون نفر دیگر به طور مستقیم یا غیرمستقیم در صنعت قهوه تانزانیا مشغول به کار هستند. با این حال، از اواخر دهه 1990، ارقام تولید در بخش‌های مختلف کشور راکد و کاهش یافته است و به حدود 50000 تن رسیده است. آنها در اواسط دهه 2000 به اوج خود رسیدند، اما به طور کلی، این صنعت در تلاش است تا حجم تولید خود را افزایش دهد.

این به دلایل مختلفی است، اما شاید مهم ترین آن ورود بیماری پژمردگی قهوه در سال 1997 بود. این بیماری (که هم گیاهان عربیکا و هم گیاهان روبوستا را درگیر می کند) توسط قارچ تراکئومایکوزیس ایجاد می شود و منجر به مرگ غیرقابل برگشت گیاه قهوه می شود. . از اواخر دهه 1990، بیماری پژمردگی قهوه و تعدادی دیگر از چالش های زیست محیطی به این معنی است که عملکرد گیاهان فردی کاهش یافته است. علاوه بر این، قیمت گیت های کشاورزی در تانزانیا همچنان پایین است.

مناطق در حال کشت قهوه تانزانیا

تانزانیا هم قهوه روبوستا و هم قهوه عربیکا تولید می کند که بیش از 90 درصد آن صادر می شود. عربیکا عمدتاً در مناطق رووما، امبیا، آروشا و سونگوه تولید می شود که همگی در ارتفاعات جنوبی کشور واقع شده اند. قهوه در دامنه‌های تانزانیا کوه کلیمانجارو و کوه مرو در بخش‌های شمالی این کشور، اغلب زیر سایه درختان موز، کشت می‌شود. در مناطقی مانند منطقه مارا نیز قهوه عربیکا می روید. عربیکا 70 درصد از کل قهوه کشت شده در تانزانیا را تشکیل می دهد که انواع اصلی آن بوربون و کنت است.

انواع محبوب قهوه تازانیا عبارتند از: 

• Nyassa
• Typica
• N39
• Peaberry

با این حال، روبوستا 30 درصد باقی مانده را تشکیل می دهد. روبوستا عمدتا در منطقه Kagera، در شمال غربی کشور، توسط سواحل دریاچه ویکتوریا تولید می شود."

مانند بسیاری از منشأهای اصلی آفریقایی، عربیکا تانزانیا به طور کلاسیک با مشخصات قهوه شسته شده مرتبط است: تمیز و روشن با این حال، تقسیم در تولید عربیکا بین منطقه کوهستانی شمالی کشور و ارتفاعات جنوبی بارانی به این معنی است که تفاوت مشخصی در طعم بین این دو وجود دارد.قهوه‌های شمالی معمولاً عطری مطبوع، اسیدیته ، طعمی غنی، طعمی شیرین و متعادل دارند. این ویژگی ها از مواد مغذی معدنی موجود در خاک های آتشفشانی کوهستانی منطقه به دست می آید. در همین حال، قهوه های جنوبی به طور مشخص دارای بدنه متوسط با اسیدیته خوب هستند. آنها معمولاً عطر و طعم میوه ای و گلی خوبی دارند.

برداشت وفرآوری قهوه تانزاینا

دوره های برداشت در تانزانیا به منطقه بستگی دارد، اما ICO کشور را در گروه جولای خود قرار می دهد. در شمال کشور، برداشت از جولای تا دسامبر ادامه دارد، و در جنوب نیز همین‌طور است. با این حال، در غرب، برداشت از ماه می تا اکتبر ادامه دارد. با این حال، هنگامی که قهوه چیده می شود، فرآوری می تواند برای کشاورزانی که دور از ایستگاه های شستشو هستند مشکل ساز شود. برخی با استفاده از دستگاه خمیرهای دستی خمیر را خارج می کنند و خودشان فرآوری می کنند، اما بسیاری گیلاس های خود را به واحدهای خمیرسازی مرکزی تحویل می دهند. بسیاری از تعاونی‌ها مالک این واحدها هستند. "برخی از اعضا قبل از تحویل آن به این واحد ها ، بخشی از پردازش خانگی را انجام می دهند. ایستگاه‌هایی در تانزانیا وجود دارد که با فرآوری آن به قهوه سبز باکیفیت و قابل فروش، به گیلاس ارزش افزوده می‌دهند. حدود 90 درصد عربیکا تولید شده در کشور شسته می شود. با این حال، پس از پردازش و خشک شدن، قهوه درجه بندی می شود. تانزانیا سیستم درجه بندی خود را با ده ها درجه جداگانه دارد: 

AAA, AA, A, B, PB, C, E, F, AF, TT, UG, and TEX. 

ناگفته نماند که هر چه اندازه دانه ها بزرگتر باشد، پول بیشتری به دست می آورند. شاید محبوب ترین قهوه در میان دانه ها قهوه Peaberry تانزانیا (PB) باشد که در ژاپن و ایالات متحده بسیار مورد توجه است. و اما روبوستا معمولاً فرآوری طبیعی دارد. پس از خشک شدن نیز بر اساس سایز درجه بندی می شود. 

قهوه Peaberry تانزانیا چه نوع قهوه ای است؟

قهوه Peaberry نوعی قهوه است که از نوع کمیاب دانه قهوه بدست می آید که با دانه قهوه معمولی متفاوت است: قهوه معمولی در مقابل پیبریدانه های قهوه از گیلاس قهوه، میوه ای که کشاورزان قهوه برداشت و پردازش می کنند، به دست می آید. در داخل گیلاس قهوه، معمولاً دو دانه قهوه وجود دارد که در اطراف با لبه صاف قرار دارند. هر چند، یک گیلاس قهوه حاوی یک دانه است. دانه های Peaberry تقریباً بدون لبه و صاف هستند و معمولاً کل گیلاس قهوه را می پوشانند. برخی از دانه های آلبالویی دارای شکاف مشخصی از وسط هستند. حدود 4 تا 6 درصد از گیلاس‌های قهوه حاوی تنها یک دانه هستند، بنابراین دانه‌های قهوه Peaberry از این نظر نادر هستند. با این حال، آنها در سرتاسر جهان یافت می شوند و طعم قهوه هر کشور به دلیل روش های رشد و فرآوری متفاوت است.

ساختار تولید و فرآوری قهوه در تانزانیا

کشاورزان خرده‌مالک به شکلی سازماندهی شده‌اند که ما آن را انجمن‌های تعاونی بازاریابی کشاورزی (AMCOS) می‌نامیم. "هر AMCOS معادل یک تعاونی سنتی است." مدل AMCOS پس از آنکه دولت تعدادی تغییرات نظارتی ناگهانی و چشمگیر در بخش قهوه در سال 2018 ایجاد کرد، برجسته‌تر شد. قبل از این تغییرات، هم خریداران خصوصی و هم صادرکنندگان می‌توانستند گیلاس و پوست قهوه را بخرند، در کنار تعاونی‌هایی که آنها را از کشاورزان منفرد خریداری می‌کردند. با این وجود، مقررات جدید تصریح کرد که فقط تعاونی ها می توانند گیلاس و پوست را خریداری کنند. این مقررات تنها چند سال پیش با توجه کمی به اجرا درآمد. در ماه‌های بعد، چندین بانک محلی در مناطق تولید قهوه مجبور به تعطیلی شدند و تعداد انگشت شماری از سرمایه‌گذاران خصوصی به طور کامل از این بانک خارج شدند. امروزه مدل AMCOS در مناطق شیلانگا، ایتته، ایلومبا، ایدیویلی، شینزینگو و سامبوه و بسیاری دیگر برجسته است.

تجارت و بازاریابی قهوه تانزانیا

در تانزانیا، املاک بزرگ مجوز پردازش و فروش قهوه خود را دارند. این معمولاً از طریق صادرات مستقیم است. در گذشته، خریداران، صادرکنندگان و تولیدکنندگان قهوه در تانزانیا به‌جای دانه‌های سبز ترجیح می‌دادند گیلاس قهوه بخرند. این امر به آنها کنترل بیشتری بر فرآیند شستشو داد، زیرا کیفیت شستشو و خشک کردن می تواند به طور گسترده ای بین کشاورزان خرده پا متفاوت باشد. این موضوع تا سال 2018 که مقررات جدید اجرایی شد، وجود داشت. در حال حاضر، قهوه به طور گسترده فقط به صورت سبز فروخته می شود، چه از طریق حراج یا از طریق صادرات مستقیم.

تعدادی از مبادلات قهوه منطقه ای در تانزانیا وجود دارد، از جمله Songwe، Mbinga، و حراج اصلی در Moshi. حراج ها بسته به فصل و حجم، هر هفته پنج شنبه ها برگزار می شود. در این حراجی ها، AMCOS قهوه را از طرف کشاورزان عرضه می کند و فقط خریداران و فروشندگان قهوه مجاز به پیشنهاد هستند. با این حال، فراتر از سیستم حراج، یک "بازار داخلی" فعال در تانزانیا وجود دارد. اینجاست که کشاورزان قهوه خود را به خریداران خصوصی قهوه، گروه‌های کشاورز و تعاونی‌ها با قیمت‌های گیت می‌فروشند. قهوه به دو صورت گیلاس و پوستی فروخته می شود. برخی از کشاورزان قهوه با کیفیت بالاتر نیز مجاز به دور زدن چارچوب حراج و فروش مستقیم قهوه خود هستند. این امر کشاورزان را قادر می سازد تا روابط بلندمدت با برشته کاران و تاجران بین المللی برقرار کنند. مقاصد اصلی صادرات قهوه تانزانیا ژاپن، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا، آلمان، بلژیک، سوئد و فنلاند هستند.

چالش های پیش روی صنعت قهوه تانزانیا

در کنار مسائل ذکر شده در مورد بیماری پژمردگی قهوه، دلایل متعددی وجود دارد که ارقام تولید قهوه تانزانیا را متوقف می کند.

در مرحله اول، گیاهان قهوه تانزانیا به طور گسترده بسیار قدیمی هستند.«تعداد زیادی از درختان قدیمی قهوه در تانزانیا قادر به بازدهی کامل خود نیستند. کشاورزان بهای آن را می پردازند. فراتر از آن، نوسان زیاد قیمت قهوه و عوامل دیگر باعث نوسانات چشمگیر در تولید قهوه تانزانیا می شود. زیرساخت ها نیز یک مسئله است. عدم دسترسی به سیستم‌های آبیاری مکانیزه یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی کشاورزان خرده‌مالک است که اغلب برای تامین آب در دوره‌های بحرانی در طول فصل رشد با مشکل مواجه هستند.

تانزانیا همچنین در بسیاری از موارد به دلیل فقدان خدمات ترویجی و پشتیبانی فنی از شیوه‌های کشاورزی ضعیف رنج می‌برد. این امر تولید را مختل می کند و در نتیجه هزینه تولید را افزایش می دهد. کشاورزان برای دسترسی به اعتبارات و نهاده های کشاورزی نیز با مشکل مواجه هستند. او می گوید که به طور کلی مصرف کود و سموم کم است که منجر به مشکلات آفات و بیماری ها می شود. در نهایت، یک مشکل در مورد قهوه این کشور در خود تانزانیا وجود دارد. زیرا بیشتر قهوه تانزانیا صادر می شود و مقدار بسیار کمی برای بازار داخلی توسعه نیافته باقی می ماند.

در نتیجه، گزارشی در سال 2020 نشان داد که اکثر مردم تانزانیا قهوه محلی را از نظر کیفیت پایین می‌دانند، زیرا بهترین محصول صادر می‌شود. حتی در این صورت، قهوه با کیفیت خوب باقی مانده عموماً به جاذبه های گردشگری فروخته می شود و راه خود را به بازار داخلی تانزانیا باز نمی کند. اما همه چیز در حال تغییر است و مصرف داخلی یک مسیر صعودی دارد. در حال حاضر حدود 7 درصد از قهوه تانزانیا به صورت محلی مصرف می شود، در حالی که این میزان در چند سال پیش 2 درصد بود.